انتقال نمونه ها به آزمایشگاه در صورت رعایت نکردن استاندارهای لازم می تواند باعث تغییرات نامطلوب روی نمونه و در نتیجه خطا در نتایج آزمایشات مختلف شود. در این بخش به روش های توصیه شده استاندارد برای انتقال و ذخیره سازی نمونه ها پرداخته می شود.
تأثیر زمان و دما در طول انتقال نمونه ها
انتقال نمونه به آزمایشگاه به روشهای مختلفی صورت میگیرد. بطور معمول فاصله کلینیک یا بخش های مختلف بیمارستان تا آزمایشگاه کوتاه و زمان انتقال نمونه تا آزمایشگاه کوتاه می باشد. در این شرایط مشکل خاصی در زمینه انتقال نمونه ها وجود ندارد. استانداردها بیان میدارند که فاصله زمانی بین نمونه گیری و سانتریفیوژ نباید بیش از یک ساعت طول بکشد. برخی آنالیت ها نیازمند افزودنی های اختصاصی می باشند. برای مثال برای حفظ غلظت گلوکز از سدیم فلورید، برای اندازه گیری لاکتات از اگزالات و برای آمونیوم از سدیم بورات یا سرین EDTA استفاده می شود. انتقال به آزمایشگاه توسط یک فرد یا با استفاده از یک سیستم اتوماتیک انتقال لوله ای با استفاده از فشار هوا (pneumatic tube) صورت می گیرد. سیستم اتوماتیک به دلیل آرام و روان بودن باعث همولیز نمی شود. در صورتی که مسیر انتقال به دلیل فقدان یک روش خاص یا بررسی های تخصصی طولانی می باشد، بهتر است که پس از جداسازی سرم یا پلاسما اینکار صورت گیرد و از انتقال خون کامل پرهیز شود.
به دلیل وابسته به دما بودن فعالیت پمپ سدیم- پتاسیم نشت پتاسیم از اریتروسیت ها در دمای اتاق حداقل ممکن می باشد. نشت پتاسیم در دمای 4 درجه و بالاتر از 30 درجه افزایش می یابد. به دلیل فعالیت فسفاتازها در سرم و اریتروسیت ها باعث افزایش فسفات غیرآلی می شود، این پدیده در مورد فسفات غیرآلی عکس این حالت است. علاوه بر دما زمان نیز می تواند باعث تغییراتی در غلظت برخی آنالیت ها شود. برای مثال ذخیره خون کامل در دمای 23 درجه برای 2 ساعت باعث کاهش 10 درصدی غلظت گلوکز می شود.
در نمونه های پاتولوژیک تغییرات وابسته به زمان ممکن است شدت بیشتری داشته باشند. برای مثال کاهش گلوکز در صورت افزایش لکوسیت های خون بیشتر نیز خواهد شد. همچنین در نمونه هایی که فعالیت بالایی از گاما گلوتامیل ترانسفراز دارند، با افزایش زمان ذخیره، آمونیوم افزایش بیشتری در مقایسه با نمونه های با فعالیت نرمال گاما گلوتامیل تراسفراز می شود. آنتی بادیها نیز بر اساس دمای فعالیت خود می توانند باعث ایجاد تغییراتی در شمارش سلولهای خونی شوند.
در مورد آزمایش های انعقادی نیز زمان و دمای انتقال و ذخیره سازی می تواند باعث تغییرات با اهمیتی در نتایج آزمایشات شود. نشان داده شده است که پایداری فاکتورهای انعقاد در خون افراد تحت درمان با هپارین کوتاهتر است. بطور کلی می توان گفت که نمونه خون کامل سیتراته بیمار بدون درمان با هپارین برای آزمایش های PT، aPTT، TT، سطح پروتئین C و فاکتور V تا 8 ساعت در دمای اتاق پایدار است. این پایداری در مورد پروتئین S و فاکتور VIII صادق نیست. در مورد بیمار تحت درمان با هپارین، پایداری آزمایش های روتین انعقادی و فاکتورهای انعقادی در دمای اتاق یا یخچال کمتر از 8 ساعت می باشد. به همین دلیل نمونه تمام بیماران باید در فاصله زمانی 4 ساعت بعد از نمونه گیری آزمایش شود. در صورت نیاز به زمان بیشتر، پلاسمای تهی از پلاکت را تهیه و در 20- درجه ذخیره می نمائیم.
در صورت طولانی بودن مسیر انتقال نمونه ، علاوه بر مراقبت از کیفیت نمونه برای حفاظت از آنالیت های مختلف، بسته بندی نمونه باید طوری باشد که از نشت نمونه جلوگیری کرده و در مقابل فشار، شوکهای فیزیکی مختلف و تصادف مقاوم باشد. انتقال نمونه نباید خطری برای انسان ها، حیوانات و محیط زیست ایجاد نماید. انتقال نمونه ها توسط پست از استانداردهای کشوری یا منطقه ای پیروی می نماید. بسته بندی نمونه های بیولوژیک باید شامل بخشهای زیر باشد (شکل 1):
-
محفظه درونی برای قرار دادن نمونه.
-
مواد جاذب، به منظور جلوگیری از پخش شدن نمونه در صورت نشت از بخش درونی.
-
محفظه خارجی که محافظت از اسناد و فرم های آزمایشگاه را بر عهده دارد.
-
محفظه پستی.
2 Comments. Leave new
Very simply putГў we re constipated, he said stromectol canada Goodsam kJzMocahnj 6 5 2022
It s hard to measure sunlight exposure tips for getting pregnant on clomid